209 lines
9.2 KiB
Groff
209 lines
9.2 KiB
Groff
.\" $Id: passwd.1,v 1.15 2005/04/14 00:13:56 kloczek Exp $
|
|
.\" Copyright 1989 - 1994, Julianne Frances Haugh
|
|
.\" All rights reserved.
|
|
.\"
|
|
.\" Redistribution and use in source and binary forms, with or without
|
|
.\" modification, are permitted provided that the following conditions
|
|
.\" are met:
|
|
.\" 1. Redistributions of source code must retain the above copyright
|
|
.\" notice, this list of conditions and the following disclaimer.
|
|
.\" 2. Redistributions in binary form must reproduce the above copyright
|
|
.\" notice, this list of conditions and the following disclaimer in the
|
|
.\" documentation and/or other materials provided with the distribution.
|
|
.\" 3. Neither the name of Julianne F. Haugh nor the names of its contributors
|
|
.\" may be used to endorse or promote products derived from this software
|
|
.\" without specific prior written permission.
|
|
.\"
|
|
.\" THIS SOFTWARE IS PROVIDED BY JULIE HAUGH AND CONTRIBUTORS ``AS IS'' AND
|
|
.\" ANY EXPRESS OR IMPLIED WARRANTIES, INCLUDING, BUT NOT LIMITED TO, THE
|
|
.\" IMPLIED WARRANTIES OF MERCHANTABILITY AND FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE
|
|
.\" ARE DISCLAIMED. IN NO EVENT SHALL JULIE HAUGH OR CONTRIBUTORS BE LIABLE
|
|
.\" FOR ANY DIRECT, INDIRECT, INCIDENTAL, SPECIAL, EXEMPLARY, OR CONSEQUENTIAL
|
|
.\" DAMAGES (INCLUDING, BUT NOT LIMITED TO, PROCUREMENT OF SUBSTITUTE GOODS
|
|
.\" OR SERVICES; LOSS OF USE, DATA, OR PROFITS; OR BUSINESS INTERRUPTION)
|
|
.\" HOWEVER CAUSED AND ON ANY THEORY OF LIABILITY, WHETHER IN CONTRACT, STRICT
|
|
.\" LIABILITY, OR TORT (INCLUDING NEGLIGENCE OR OTHERWISE) ARISING IN ANY WAY
|
|
.\" OUT OF THE USE OF THIS SOFTWARE, EVEN IF ADVISED OF THE POSSIBILITY OF
|
|
.\" SUCH DAMAGE.
|
|
.TH PASSWD 1
|
|
.SH NAZWA
|
|
passwd \- zmiana has³a u¿ytkownika
|
|
.SH SK£ADNIA
|
|
\fBpasswd\fR [\fB\-f\fR|\fB\-s\fR] [\fInazwa\fR]
|
|
.br
|
|
\fBpasswd\fR [\fB\-g\fR] [\fB\-r\fR|\fB\-R\fR] \fIgrupa\fR
|
|
.br
|
|
\fBpasswd\fR [\fB\-x\fR \fImax\fR] [\fB\-n\fR \fImin\fR]
|
|
[\fB\-w\fR \fIostrze¿\fR] [\fB\-i\fR \fInieakt\fR] \fIlogin\fR
|
|
.br
|
|
\fBpasswd\fR {\fB\-l\fR|\fB\-u\fR|\fB\-d\fR|\fB\-S\fR|\fB\-e\fR} \fIlogin\fR
|
|
.SH OPIS
|
|
\fBpasswd\fR zmienia has³a kont u¿ytkowników i grup.
|
|
Zwyk³y u¿ytkownik mo¿e zmieniæ wy³±cznie has³o w³asnego konta, superu¿ytkownik
|
|
mo¿e zmieniaæ has³a dowolnych kont.
|
|
Administrator grupy mo¿e zmieniæ has³o tej grupy.
|
|
\fBpasswd\fR zmienia tak¿e informacje o koncie, takie jak pe³na nazwa
|
|
u¿ytkownika, jego pow³oka zg³oszeniowa (logowania) czy daty i interwa³y dotycz±ce
|
|
wa¿no¶ci has³a.
|
|
.PP
|
|
U¿ycie opcji \fB\-s\fR powoduje wywo³anie przez \fBpasswd\fR programu \fBchsh\fR
|
|
w celu zmiany pow³oki u¿ytkownika, u¿ycie opcji \fB\-f\fR powoduje wywo³anie
|
|
przez passwd programu chfn w celu zmiany infirmacji o u¿ytkowniku. Te dwie opcje
|
|
istniej± jedynie dla zgodno¶ci, gdy¿ wymienione programy mog± byæ wywo³ywane
|
|
bezpo¶rednio.
|
|
.SS Zmiany has³a
|
|
Na pocz±tku u¿ytkownik pytany jest o stare, dotychczasowe has³o, je¶li takie
|
|
istnieje. Has³o to jest kodowane i porównywane z przechowywanym has³em.
|
|
U¿ytkownik ma tylko jedn± próbê na wprowadzenie poprawnego has³a.
|
|
Superu¿ytkownikowi zezwala siê na pominiêcie tego kroku, aby mog³y byæ
|
|
zmienione has³a, których zapomniano.
|
|
.PP
|
|
Po wprowadzeniu has³a, sprawdzana jest informacja o jego wieku, by stwierdziæ
|
|
czy u¿ytkownikowi wolno w danym czasie zmieniæ has³o.
|
|
Je¿eli nie, to \fBpasswd\fR odmawia zmiany has³a i koñczy pracê.
|
|
.PP
|
|
Nastêpnie u¿ytkownik proszony jest o nowe has³o, zastêpuj±ce dotychczasowe.
|
|
Has³o podlega sprawdzeniu jego zawi³o¶ci. Jako ogóln± wskazówkê mo¿na podaæ,
|
|
¿e has³a powinny sk³adaæ siê z 6 do 8 znaków, zawieraj±c po jednym lub wiêcej
|
|
znaków z ka¿dej z poni¿szych kategorii:
|
|
.IP "" .5i
|
|
ma³e litery alfabetu
|
|
.IP "" .5i
|
|
du¿e litery alfabetu
|
|
.IP "" .5i
|
|
cyfry od 0 do 9
|
|
.IP "" .5i
|
|
znaki interpunkcyjne
|
|
.PP
|
|
Nale¿y uwa¿aæ, by nie u¿yæ domy¶lnych systemowych znaków akcji erase lub kill.
|
|
\fBpasswd\fR odrzuci ka¿de niedostatecznie skomplikowane has³o.
|
|
.PP
|
|
Je¶li has³o zostanie przyjête, to \fBpasswd\fR prosi o jego powtórzenie
|
|
i porównuje drugi wpis z pierwszym.
|
|
Oba wpisy musz± byæ takie same, by has³o zosta³o zmienione.
|
|
.SS Has³a grup
|
|
Je¿eli pos³u¿ono siê opcj± \fB\-g\fR, to zmieniane jest has³o podanej grupy.
|
|
U¿ytkownik powinien byæ albo superu¿ytkownikiem albo administratorem tej grupy.
|
|
Nie wystêpuje pytanie o bie¿±ce has³o grupy.
|
|
Do usuwania bie¿±cego has³a danej grupy s³u¿y opcja \fB\-g\fR w po³±czeniu
|
|
z \fB\-r\fR. Pozwala to na dostêp do grupy tylko jej cz³onkom.
|
|
Opcja \fB\-R\fR w po³±czeniu z \fR\-g\fR ogranicza dostêp do grupy wszystkim
|
|
u¿ytkownikom.
|
|
.SS Informacja o wa¿no¶ci konta
|
|
Superu¿ytkownik mo¿e zmieniaæ informacjê o wieku konta pos³uguj±c siê opcjami
|
|
\fB\-x\fR, \fB\-n\fR, \fB\-w\fR oraz \fB\-i\fR.
|
|
Opcja \fB\-x\fR s³u¿y do ustawiania maksymalnej liczby dni, przez jakie has³o
|
|
pozostaje wa¿ne.
|
|
Po up³ywie \fImax\fR dni, has³o musi byæ zmienione.
|
|
Opcja \fB\-n\fR ustawia minimaln± liczbê dni, jakie musz± up³yn±æ zanim has³o
|
|
bêdzie mog³o byæ zmienione.
|
|
U¿ytkownik nie otrzyma zezwolenia na zmianê has³a przed up³ywem \fImin\fR dni.
|
|
Opcja \fB\-w\fR s³u¿y do ustawienia liczby dni przed up³ywem terminu wa¿no¶ci
|
|
has³a, przez które u¿ytkownik bêdzie otrzymywa³ ostrze¿enie mówi±ce mu, ile dni
|
|
pozosta³o do tej daty. Ostrze¿enia zaczn± pojawiaæ siê \fIostrze¿\fR dni przed
|
|
up³ywem wa¿no¶ci has³a.
|
|
Opcja \fB\-i\fR (nieaktywno¶æ) s³u¿y do wy³±czania konta po up³ywie zadanej
|
|
liczby dni po wyga¶niêciu has³a.
|
|
Po up³ywie \fInieakt\fR dni od przeterminowania has³a u¿ytkownik nie mo¿e ju¿
|
|
korzystaæ z konta.
|
|
.PP
|
|
Je¶li istnieje potrzeba natychmiastowego przeterminowania has³a dla danego
|
|
konta, mo¿na pos³u¿yæ siê opcj± \fB\-e\fR. Spowoduje to zmuszenie u¿ytkownika
|
|
do zmiany has³a przy najbli¿szym logowaniu. Za pomoc± opcji \fB\-d\fR mo¿na
|
|
skasowaæ has³o u¿ytkownika (uczyniæ je pustym). Nale¿y zachowaæ szczególn±
|
|
ostro¿no¶æ u¿ywaj±c tej opcji, gdy¿ mo¿e ona spowodowaæ, ¿e do zalogowania
|
|
siê na konto nie bêdzie w ogóle potrzebne has³o, pozostawiaj±c system otwartym
|
|
dla nieproszonych go¶ci.
|
|
.SS Utrzymywanie i konserwacja konta
|
|
Konta u¿ytkowników mog± byæ blokowane i odblokowywane przy pomocy opcji
|
|
\fB\-l\fR i \fB\-u\fR.
|
|
Opcja \fB\-l\fR wy³±cza konto zmieniaj±c jego has³o na warto¶æ nieodpowiadaj±c±
|
|
¿adnemu mo¿liwemu zakodowanemu has³u.
|
|
Opcja \fB\-u\fR ponownie udostêpnia konto przywracaj±c uprzedni± warto¶æ has³a.
|
|
.PP
|
|
Stan konta mo¿na uzyskaæ przy pomocy opcji \fB\-S\fR.
|
|
Informacja o stanie sk³ada siê z 6 czê¶ci.
|
|
Pierwsza wskazuje, czy konto u¿ytkownika jest zablokowane (L) (locked),
|
|
nie posiada has³a (NP) (no password) lub ma funkcjonalne has³o (P) (password).
|
|
Druga czê¶æ podaje datê ostatniej zmiany has³a.
|
|
nastêpne cztery to minimalny wiek, maksymalny wiek, okres ostrzegania i okres
|
|
nieaktywno¶ci has³a.
|
|
.SS Podpowiedzi dotycz±ce hase³ u¿ytkownika
|
|
Bezpieczeñstwo has³a zale¿y od si³y algorytmu koduj±cego oraz rozmiaru
|
|
przestrzeni kluczy. Metoda kodowania u¿ywana w Systemie \fB\s\-2UNIX\s+2\fR
|
|
oparta jest o algorytm NBS DES i jest bardzo bezpieczna. Rozmiar przestrzeni
|
|
kluczy zale¿y od losowo¶ci wybranego has³a.
|
|
.PP
|
|
Naruszenia bezpieczeñstwa hase³ wynikaj± zwykle z beztroski przy wyborze lub
|
|
przechowywaniu has³a. Z tego powodu nie nale¿y wybieraæ has³a wystêpuj±cego
|
|
w s³owniku ani takiego, które wymaga zanotowania. Has³o nie powinno te¿ byæ
|
|
poprawn± nazw±, imieniem, nazwiskiem, numerem prawa jazdy, dat± urodzenia czy
|
|
elementem adresu. Wszystkie z powy¿szych mog± byæ u¿yte do odgadniêcia has³a
|
|
i naruszenia bezpieczeñstwa systemu.
|
|
.PP
|
|
Has³o musi byæ ³atwe do zapamiêtania, tak by nie byæ zmuszonym do jego
|
|
zapisywania na kartce. Mo¿na to osi±gn±æ sklejaj±c ze sob± dwa krótkie s³owa,
|
|
ze wstawionym pomiêdzy nie znakiem specjalnym lub cyfr±.
|
|
Na przyk³ad, Pass%word, Lew7konia.
|
|
.PP
|
|
Inna metoda konstrukcji has³a polega na wyborze ³atwego do zapamiêtania zdania
|
|
(np. z literatury) i wyborze pierwszej b±d¼ ostatniej litery ka¿dego wyrazu.
|
|
Przyk³adem tego jest
|
|
.IP "" .5i
|
|
Ask not for whom the bell tolls.
|
|
.PP
|
|
co daje
|
|
.IP "" .5i
|
|
An4wtbt,
|
|
.PP
|
|
albo te¿
|
|
.IP "" .5i
|
|
A czy znasz Ty, bracie m³ody
|
|
.PP
|
|
co daje
|
|
.IP "" .5i
|
|
A3zTbm.
|
|
.PP
|
|
W zasadzie mo¿na byæ pewnym, ¿e niewielu crackerów bêdzie mieæ takie has³o
|
|
w swoich s³ownikach. Nale¿y jednak wybieraæ w³asne metody konstrukcji hase³
|
|
a nie polegaæ wy³±cznie na opisanych tutaj.
|
|
.SS Uwagi o has³ach grup
|
|
Has³a grup s± nieod³±cznym problemem bezpieczeñstwa, gdy¿ do ich znajomo¶ci
|
|
uprawniona jest wiêcej ni¿ jedna osoba.
|
|
Grupy s± jednak u¿ytecznym narzêdziem pozwalaj±cym na wspó³pracê miêdzy
|
|
ró¿nymi u¿ytkownikami.
|
|
.SH PRZESTROGI
|
|
Niektóre opcje mog± nie byæ obs³ugiwane.
|
|
Sprawdzanie z³o¿ono¶ci has³a mo¿e ró¿niæ siê w ró¿nych instalacjach. Zachêca
|
|
siê u¿ytkownika do wyboru tak skomplikowanego has³a, z jakim bêdzie mu
|
|
wygodnie.
|
|
U¿ytkownicy mog± nie móc zmieniæ has³a w systemie przy w³±czonym NIS, je¶li
|
|
nie s± zalogowani do serwera NIS.
|
|
.SH PLIKI
|
|
\fI/etc/passwd\fR \- informacja o kontach u¿ytkowników
|
|
.br
|
|
\fI/etc/shadow\fR \- zakodowane has³a u¿ytkowników
|
|
.SH KOD ZAKOÑCZENIA
|
|
.TP 2
|
|
Polecenie \fBpasswd\fR koñczy dzia³anie z nastêpuj±cymi warto¶ciami kodów zakoñczenia:
|
|
.br
|
|
\fB0\fR \- powodzenie
|
|
.br
|
|
\fB1\fR \- permission denied
|
|
.br
|
|
\fB2\fR \- niew³a¶ciwa sk³adnia parametrów polecenia
|
|
.br
|
|
\fB3\fR \- nieoczekiwanie niepowodzenie, nic nie zosta³o wykonane
|
|
.br
|
|
\fB4\fR \- nieoczekiwanie niepowodzenie, brakuje pliku passwd
|
|
.br
|
|
\fB5\fR \- passwd file busy, try again later
|
|
.br
|
|
\fB6\fR \- niew³a¶ciwe parametry opcji
|
|
.SH "ZOBACZ TAK¯E"
|
|
.BR group (5),
|
|
.BR passwd (5),
|
|
.BR shadow (5)
|
|
.SH AUTOR
|
|
Julianne Frances Haugh <jockgrrl@ix.netcom.com>
|